Khi “tôn sư trọng đạo” bị thách thức

Vượt quá một hành vi bột phát

Đúng là học sinh tuổi thiếu niên dễ bồng bột, hành vi chống đối có thể xuất phát từ thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc. Nhưng khi học sinh dám dùng hành động thô bạo với giáo viên ngay trong lớp, vấn đề không còn đơn thuần là “cơn nóng giận”. Nó phản ánh sự lỏng lẻo trong nền nếp học đường, sự thiếu hụt về giáo dục nhân cách, và phần nào là sự bất lực trong việc ngăn ngừa bạo lực học đường từ gốc rễ.

Không thể chỉ trách riêng một học sinh. Phía sau đó là khoảng trống trách nhiệm của gia đình – nơi lẽ ra phải dạy con biết kính trọng thầy cô. Là sự thiếu chủ động của nhà trường trong việc kiểm soát đồ vật nguy hiểm, xây dựng cơ chế ứng xử văn hóa học đường. Và rộng hơn, đó là tác động tiêu cực từ môi trường xã hội, từ những nội dung giải trí bạo lực, thiếu định hướng trên không gian mạng.

Tổn thương cho giáo viên – và cho niềm tin xã hội

Một cú kéo tóc, một hành vi ghìm xuống – nghe có vẻ nhỏ, nhưng với một giáo viên, đó là vết thương không chỉ ở thể xác mà còn ở danh dự. Nhà giáo vốn là biểu tượng của sự tôn nghiêm, nay trở thành đối tượng bị chống đối, thậm chí bạo lực, ngay trên bục giảng.

Sự việc không dừng lại ở nỗi đau cá nhân. Nó gieo vào xã hội nỗi lo ngại: Liệu môi trường học đường có còn an toàn? Liệu các thầy cô có yên tâm đứng lớp khi nguy cơ bị xúc phạm, thậm chí hành hung, luôn hiện hữu? Và sâu xa hơn: truyền thống “tôn sư trọng đạo” – vốn được gìn giữ qua nhiều thế hệ – có đang bị phai nhạt trước lối sống thực dụng, thiếu kỷ luật của một bộ phận giới trẻ?

Bộ GD&ĐT đã phản ứng kịp thời, yêu cầu điều tra, xử lý nghiêm, đồng thời nhấn mạnh phải có giải pháp giáo dục phù hợp với học sinh. Đây là điểm mấu chốt: nếu chỉ dừng ở trừng phạt, học sinh dễ rơi vào mặc cảm, phản kháng tiêu cực hơn. Nhưng nếu xử lý xuê xoa, bỏ qua, thì đó lại là “tiền lệ nguy hiểm”, khiến học sinh khác coi thường kỷ luật.

Bài toán đặt ra là vừa nghiêm minh, vừa nhân văn. Học sinh sai phải nhận hậu quả, để hiểu rằng hành vi bạo lực không thể dung thứ. Nhưng song song, các em cần được hỗ trợ tâm lý, hướng dẫn kỹ năng kiểm soát cảm xúc, được tạo cơ hội sửa sai để trưởng thành.

Sự cố tại THCS Đại Kim không phải là chuyện riêng của một trường, một lớp. Nó là lời cảnh tỉnh với toàn hệ thống giáo dục: công tác giáo dục đạo đức, kỹ năng sống chưa thực sự theo kịp biến đổi xã hội; công tác quản trị trường học còn khoảng trống; sự phối hợp giữa gia đình – nhà trường – xã hội chưa đủ chặt chẽ.

Nếu không xử lý từ gốc, những sự việc tương tự sẽ còn lặp lại. Và khi đó, không chỉ thầy cô chịu tổn thương, mà nền tảng văn hóa giáo dục, giá trị đạo đức xã hội cũng sẽ lung lay.

Trường học phải là nơi an toàn nhất cho cả học sinh và giáo viên. Muốn vậy, mỗi phụ huynh cần đồng hành cùng nhà trường trong việc dạy con biết tôn trọng và yêu thương. Nhà trường cần xây dựng văn hóa ứng xử văn minh, tăng cường tư vấn tâm lý. Các cơ quan quản lý cần có cơ chế bảo vệ nhà giáo và xử lý nghiêm những hành vi lệch chuẩn.

Giữ gìn truyền thống “tôn sư trọng đạo” không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, mà là trách nhiệm chung của cả xã hội. Bởi khi sự tôn trọng thầy cô mất đi, đó cũng là lúc những giá trị căn bản của giáo dục đứng trước nguy cơ đổ vỡ.