Giữ nguyên nguyên tắc kiểm định bắt buộc, nhưng mở rộng linh hoạt
Theo GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT), Chương VI của Luật (Điều 32–36) quy định rõ về bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học.
Dự thảo lần này: Giữ nguyên kiểm định bắt buộc đối với cơ sở giáo dục đại học. Bổ sung kiểm định bắt buộc với chương trình thuộc lĩnh vực sư phạm, y dược, pháp luật. Với các ngành còn lại, việc kiểm định sẽ dựa trên danh mục do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành, đảm bảo linh hoạt nhưng có kiểm soát.
Ông Chương nhấn mạnh, đây là bước phân cấp thẩm quyền cho cơ quan quản lý, giúp tập trung nguồn lực, tránh kiểm định hình thức, đồng thời đảm bảo chất lượng và trách nhiệm giải trình.
Hoa Kỳ: Các ngành luật, y khoa, sư phạm đều kiểm định bắt buộc bởi tổ chức chuyên ngành. Châu Âu: Hướng dẫn ESG 2015 cho phép linh hoạt nhưng đòi hỏi trách nhiệm giải trình cao, nhất là ngành liên quan an sinh xã hội. AUN-QA Đông Nam Á: Áp dụng mô hình phân loại, tập trung nguồn lực kiểm định hợp lý.
Tăng cường hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong (IQA)
Dự thảo cũng bổ sung quy định về IQA – Internal Quality Assurance.
Ông Chương cho rằng: “IQA là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng thật trong bối cảnh các trường được tự chủ. Đây là công cụ giúp nhà trường tự giám sát, phát hiện vấn đề và cải tiến liên tục.” Bộ GD&ĐT sẽ dựa trên báo cáo, khảo sát, thanh tra… để xác định lĩnh vực cần ưu tiên kiểm định, bảo đảm sát thực tiễn. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong thẩm định kiểm định
Trước câu hỏi của báo chí, ông Chương cho biết: Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 13 về giám sát chất lượng các trung tâm kiểm định. Dự thảo Luật bổ sung cơ sở pháp lý cho việc thẩm định kết quả kiểm định và xử lý vi phạm.
Khi số lượng báo cáo cần thẩm định tăng, AI sẽ hỗ trợ sơ khảo báo cáo tự đánh giá, phát hiện bất thường và cảnh báo sớm.
Ông khẳng định: “AI không thay thế con người, mà chỉ hỗ trợ xử lý khối lượng thông tin lớn, tiết kiệm thời gian và nâng cao độ chính xác.” Việc này phù hợp với chuyển đổi số trong giáo dục và khuyến nghị của OECD từ năm 2011.
Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi): Khẳng định kiểm định chất lượng là yêu cầu bắt buộc. Thiết lập phạm vi áp dụng linh hoạt có kiểm soát. Tăng cường ứng dụng AI để nâng cao hiệu quả thẩm định. Phù hợp xu thế hội nhập, chuyển đổi số và mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục đại học Việt Nam.
PV
