Đây là biện pháp mạnh thường chỉ áp dụng với các doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ thuế kéo dài, cho thấy cơ quan quản lý đã nhiều lần nhắc nhở, song Ba Huân vẫn không thể xử lý được khoản nợ. Việc bị cưỡng chế có thể gây ra tác động dây chuyền đến hoạt động xuất nhập khẩu nguyên liệu, thiết bị, đặc biệt trong bối cảnh ngành chăn nuôi đang phụ thuộc đáng kể vào nguồn cung đầu vào từ nước ngoài.
Đáng chú ý, tháng 3/2025, Ba Huân cũng từng bị liệt kê trong danh sách nợ bảo hiểm xã hội với số tiền hơn 3,7 tỷ đồng. Việc để nợ thuế và bảo hiểm diễn ra liên tiếp trong thời gian ngắn phản ánh phần nào khó khăn dòng tiền hoặc sự thiếu kỷ luật tài chính trong quản trị doanh nghiệp.
Ba Huân sau chuyển giao thế hệ: “cơn đau đầu” của tái cấu trúc
Ba Huân từng được xem là doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu trong quá trình hiện đại hóa ngành nông nghiệp, với thị phần trứng gia cầm lên tới 30% toàn quốc. Tuy nhiên, kể từ khi bà Phạm Thị Huân – người sáng lập, còn được biết đến với danh xưng “nữ hoàng trứng” – chuyển giao quyền điều hành cho ông Trần Việt Hưng (sinh năm 1985) vào năm 2022, doanh nghiệp dường như đang bước vào giai đoạn chuyển đổi chiến lược đầy thách thức.
Cùng với việc chuyển giao quyền lực, bà Huân cũng chuyển nhượng 25% cổ phần cho ông Hưng. Việc thay đổi cơ cấu lãnh đạo được kỳ vọng sẽ giúp Ba Huân trẻ hóa bộ máy, tăng cường năng lực quản trị theo hướng chuyên nghiệp hóa. Thế nhưng, các sự cố về nghĩa vụ tài chính trong thời gian qua lại cho thấy sự chuyển tiếp thế hệ không hề êm đềm, và có thể bộc lộ khoảng trống trong quản trị rủi ro, kiểm soát tài chính.
Từ góc độ quản trị doanh nghiệp, những biến động này cho thấy một điểm yếu cố hữu của nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam: mô hình vận hành phụ thuộc quá lớn vào người sáng lập, trong khi hệ thống kiểm soát nội bộ chưa đủ mạnh để đảm bảo tính minh bạch và kỷ luật tài chính khi có sự thay đổi nhân sự cấp cao.
Ba Huân hiện có vốn điều lệ gần 1.472 tỷ đồng, 100% là vốn tư nhân – một quy mô không nhỏ trong ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, quy mô vốn không đồng nghĩa với sức khỏe tài chính bền vững.
Việc nợ thuế kéo dài và bị cưỡng chế cho thấy áp lực thanh khoản hoặc quản lý dòng tiền yếu, đặc biệt khi chi phí nguyên liệu, thức ăn chăn nuôi và vận hành tăng mạnh trong những năm gần đây.
Câu hỏi đặt ra là: liệu Ba Huân đang gặp vấn đề trong cấu trúc tài chính hay chỉ là khó khăn tạm thời trong chu kỳ kinh doanh? Nếu đây là dấu hiệu của thiếu kiểm soát dòng tiền và chi phí, doanh nghiệp cần nhanh chóng tái cấu trúc bộ phận tài chính – kế toán, đồng thời rà soát lại các khoản vay, công nợ, và chi tiêu đầu tư. Ngược lại, nếu nợ thuế xuất phát từ tình trạng “ôm” hàng tồn kho hoặc chậm thu hồi công nợ, thì bài toán quản trị vận hành và thị trường đầu ra cũng cần được xem xét lại.
Từ thương hiệu quốc dân đến thử thách niềm tin
Trong suốt hơn hai thập kỷ, Ba Huân được xem là biểu tượng của doanh nghiệp Việt Nam đi lên từ nông dân, góp phần định hình tiêu chuẩn mới cho ngành trứng và thực phẩm sạch. Tuy nhiên, việc liên tiếp vướng vào các vấn đề tài chính đang đặt ra nguy cơ xói mòn niềm tin – không chỉ với người tiêu dùng, mà cả với nhà cung cấp, ngân hàng và đối tác xuất khẩu.
Ở góc nhìn rộng hơn, câu chuyện Ba Huân phản ánh thách thức chung của doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hội nhập khi quy mô mở rộng nhanh nhưng năng lực quản trị chưa kịp nâng cấp tương xứng.
Vụ cưỡng chế thuế lần này có thể coi là lời cảnh tỉnh kịp thời đối với Ba Huân. Nếu không xử lý triệt để các vấn đề tài chính và củng cố lại bộ máy quản trị, doanh nghiệp có thể đánh mất lợi thế cạnh tranh, thậm chí ảnh hưởng đến cả chuỗi cung ứng thực phẩm mà mình từng dẫn dắt.
Để vượt qua giai đoạn khó khăn, Ba Huân cần minh bạch hóa tài chính, củng cố hệ thống kiểm soát nội bộ, và quan trọng hơn – xây dựng lại niềm tin với các cơ quan quản lý và người tiêu dùng. Một thương hiệu lớn không chỉ được đo bằng quy mô, mà còn bằng cách họ ứng xử với khủng hoảng và trách nhiệm với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
